ساختار سیاسی مالزی

ساختار سیاسی مالزی:

        فدراسیون مالزی کشوری است با نظام سلطنتی مشروطه که با الهام از سیستم حکومت پارلمانی انگلیس پایه گذاری شده و در بدنه حکومتی آن نیز از سیستم های فدرال استفاده شده است. پادشاه انتخابی مالزی که در رأس حکومت این کشور قرار دارد، مانند سایر نظام های مشابه دارای اختیارات و وظایف تشریفاتی است و از میان خانواده سلاطین ۹ ایالت مالزی بطور دوره ایی و به مدت پنج سال انتخاب می شود.

        رکن اصلی قدرت در مالزی مربوط به نخست وزیر بعنوان رئیس قوه مجریه می باشد که نخست وزیر و اعضای کابینه براساس انتخابات مجلس نمایندگان فدرال انتخاب و تعیین می گردند. بر اساس بند ۲ ماده۴۳ قانون اساسی مالزی، پادشاه از میان نماندگان مجلس فردی را که مورد اعتماد اکثریت مجلس هست به سمت نخست وزیری منصوب می نماید. کابینه کنونی مالزی تحت ریاست آقای انور ابراهیم می باشد که از ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲ بعنوان دهمین نخست وزیر مالزی منصوب شد. 

        پارلمان مالــزی دو مجـــلسی بوده و از مجالس نمایندگان و سنا تشکیل می گردد. مجلس سنا که بالاترین مجلس نمایندگی مردم در مالزی به شمار می رود، دارای۷۰ سناتور می باشد. می توان نمایندگان مجلس سنا را به دو بخش تقسیم نمود. تعداد ۲۶ نماینده سنا یا سناتور از سوی مجالس ایالتی از مجموع ۱۳ ایالت مالزی (هر ایالت۲ نفر) انتخاب و به مجلس سنا معرفی می شوند. تعداد ۴۴ نفر دیگر از سوی پادشاه بدلیل انجام خدمات برجسته و سوابق خدماتی و شایستگی آنها، یا به نمایندگی از اقلیتهای قومی و دینی، گروههای تخصصی، شرکتهای بزرگ و دیگر گروهها انتخاب و معرفی می شوند که دو نفر از آنها بعنوان سناتور منطقه فدرال کوالالامپور، و مناطق فدرالی لابوآن و پوتراجایا نیز هر کدام یک سناتور در مجلس سنا خواهند داشت. سناتورها برای یک دوره سه ساله انتخاب می شوند که قابل تمدید برای یک دوره دیگر می باشد. رئیس مجلس سنا نیز از میان سناتورها و توسط آنها برگزیده می شود.

         مجلس نمایندگان مالزی در حال حاضر۲۲۲ نماینده دارد که این افراد از طریق انتخابات سراسری حزب برای یک دوره پنج ساله برگزیده می شوند مگر اینکه انتخابات زود هنگام برگزار گردد. هرچند طبق قانون انتخاب نخست وزیر از میان نمایندگان مجلس در اختیار پادشاه است اما عملاً رئیس حزب حاکم یا بزرگترین حزب ائتلاف حاکم، بعنوان نخست وزیر منصوب می گردد. 

          رئیس مجلس نمایندگان مالزی توسط اعضای مجلس انتخاب می شود ولی با توجه به پیش بینی خاص قانون اساسی مالزی، وی می تواند از میان شخصیت های خارج از مجلس نیز انتخاب شود و الزامی به انتخاب وی از میان اعضای پارلمان نیست. مجلس نمایندگان فدرال از اهمیتی اساسی در ساختار قدرت، حکومت و تشکیل کابینه برخوردار بوده و در واقع دروازه ای برای دستیابی به مسند قدرت از جمله وزارتخانه ها می باشد. مجلس سنا نیز همانند سایر نهادهای مشابه در برخی کشورهای دیگر بدواً قانون گذاری نمی کند بلکه قوانین مصوب مجلس نمایندگان را به منظور تقدیم به پادشاه مورد بررسی و مداقه قرار می دهد.

         یکی از ویژگیهای کشور مالزی وجود احزاب سیاسی متعدد و برگزاری انتخابات بر اساس مبارزات حزبی است. در این کشور حدود۴۰ حزب در صحنه سیاسی و انتخابات فعال می باشند. تا کنون پانزده دوره انتخابات پارلمانی در مالزی برگزار شده که آخرین آن در آبان ۱۴۰۱ بوده است.

         نحوه اداره کشور مالزی، به صورت فدرال است که شامل۱۳ ایالت و سه منطقه فدرال می شود. بالاترین مقام تشریفاتی هر ایالت، سلطان یا حکمران می باشد و امور اجرایی نیز در اختیار سروزیر و کابینه ایالتی قرار دارد. ایالتها دارای مجلس نمایندگان ایالتی مستقل می باشند که از طریق انتخابات مستقیم به هنگام برگزاری انتخابات سراسری تعیین می شوند. امکان اینکه یک نفر همزمان نماینده در یکی از مجالس ایالتی و مجلس نمایندگان باشد نیز وجود دارد